مقالات

بهترین دوست یا کسی از نزدیکانتان آن طرف خط است.

اصلاً فکر نمی‌کردید این جملات را از او بشنوید :

«دیگر نمی‌توانم به این زندگی ادامه دهم،

باید آن را تمام کنم، می‌خواهم خودم را بکشم.»

احساس می‌کنید موجی از دلهره و نگرانی در تمام بدنتان پخش می‌شود. با دست‌های لرزان و اندوهی شدید این موضوع از ذهنتان می‌گذرد :
«چه باید بگویم...؟ چه باید کرد ؟!»
راهنمای پیشگیرانه از خودکشی!
برخورد مناسب با بحران خودکشی به دلیل شرایط خاص احساسی و عاطفی حاکم بر آن دشوار است و مسئولیتی که نسبت به زندگی فرد مقابل احساس می‌کنید اضطراب شما را بیشتر می‌کند. در این مواقع توجه به موارد زیر می‌تواند راه گشا باشد :
اگر شک دارید که دوستتان افسرده است یا افکار خودکشی دارد از او سؤال کنید. می‌توانید به ترتیب از او بپرسید :
- اخیراً بی‌حوصله و افسرده به نظر می‌رسی، مشکلی پیش آمده ؟
- آیا گاهی ناامید می‌شوی به‌طوری‌که آرزو کنی کاش مجبور نبودی بیشتر از این زندگی کنی ؟
- آیا به مرگ یا خودکشی فکر می‌کنی ؟
- آیا طرح و نقشه‌ای برای از بین بردن خودت در ذهن داری ؟
شاید می‌ترسید که سؤالات فوق روی او تأثیر گذاشته و او را به فکر خودکشی بیندازد،
نگران این موضوع نباشید،
بیشتر افرادی که به مرگ فکر می‌کنند، به‌راحتی و به‌درستی به این سؤالات پاسخ می‌دهند.
ضمناً مطمئن باشید که پرسیدن این سؤالات احتمال خودکشی را افزایش نمی‌دهد.
به یاد داشته باشید وقتی در مورد خطر مرگ صحبت می‌کنید، مستقیماً از اصطلاحاتی مثل «خودکشی» و «نقشه خودکشی» استفاده کنید.
این باعث می‌شود تا او نسبت به واقعیت این رویداد دقیقاً توجه کند.

سعی کنید به آنچه دوستتان می‌گوید یا احساس می‌کند دقیقاً گوش کنید و کمتر حرف بزنید. غالباً با گوش کردن فعالانه بیشتر از صحبت کردن می‌توانید به او کمک کنید.

او را تشویق کنید تا احساساتش را ابراز نماید. ابراز احساسات راهی است برای برون‌ریزی ناکامی‌ها و کاهش تنش‌ها، برای تسهیل این کار می‌توانید از او بپرسید : «وقتی آن اتفاق افتاد چه احساسی داشتی ؟»

تلاش نکنید که با گفتن این جملات دوست خود را خوشحال کنید :
«اوضاع بهتر خواهد شد.»
«زندگی مشکل است اما تو دلایل زیادی برای زندگی کردن داری.»
این‌گونه جملات نه‌تنها نمی‌توانند تأثیری در روحیه‌اش داشته باشند، بلکه او را خشمگین کرده و باعث بروز حالت تدافعی می‌شوند.

از بحث‌های فلسفی یا مذهبی بپرهیزید و بیشتر به صحبت در مورد مشکلات عینی و واقعی او بپردازید.

به او کمک کنید تا گزینه‌ها یا احتمالات دیگر را برای حل مشکلش انتخاب کند. کسانی که مرگ را به‌عنوان راه‌حل انتخاب می‌کنند، چشم خود را روی انتخاب‌های دیگر می‌بندند درحالی‌که مرگ یک راه‌حل همیشگی برای یک مشکل موقتی است. سعی کنید پس از بررسی همه‌جانبه مشکلی که باعث بروز افکار خودکشی شده با او همفکری کرده، ذهنتان را آزاد بگذارید و همه راه‌حل‌های ممکن را در نظر بگیرید، با ارزیابی آن‌ها قطعاً می‌توانید به انتخاب درستی برسید.

دوست خود را تشویق کنید که عجالتاٌ هر چیز خطرناکی که در دسترس اوست (مثل قرص، تیغ و ...) را به شما بدهد و یا خودتان محیط زندگی او را برای پیدا کردن این‌گونه اشیاء وارسی کنید. (در نظر داشته باشید که ممکن است فرد در زمان گفتگو با شما اقدام به خودکشی کرده اما هنوز علائم اولیه آن ظاهر نشده باشد، جستجوی محیط برای پی بردن به این موضوع به شما کمک می‌کند.)

اگر پی بردید که دوستتان نقشه خاص و یا زمان معینی را برای خودکشی در نظر گرفته تا وقتی او را به فرد مطمئنی نسپرده‌اید هرگز تنهایش نگذارید. حتی اگر با اصرار بخواهد به شما بقبولاند که حالش خوب است و از خودکشی منصرف شده.

سعی نکنید حل مشکل او را خودتان به عهده بگیرید، حتماً از افراد متخصص در این زمینه مثل روانشناسان و روان‌پزشکان یاری بخواهید.

به یاد داشته باشید افکار خودکشی و دیگر کشی تنها مواردی هستند که طبق اصول اخلاق حرفه‌ای و شهروندی عمومی مجازیم رازدار فرد نباشیم. بنابراین وقتی جان دوستتان در خطر است نباید کماکان رازدار او باقی بمانید. حتی اگر از شما قول گرفته باشد که درباره افکارش با کسی صحبت نکنید وفادار ماندن به این قول در این شرایط منطقی نیست.

محدودیت‌های خود را در ارتباط با مسئولیت‌هایتان در نظر بگیرید. شما می‌توانید از راه‌های مختلف مثل مشاوره تلفنی، ارجاع به مرکز درمانی و مشاوره‌ای، مطلع کردن خانواده فرد و خبر کردن پلیس در جهت حل بحران گام بردارید. به خاطر داشته باشید مسئولیت شما وقتی فرد را به مراجع ذی‌صلاح سپردید، تمام شده است.

وقتی بحران به پایان رسید خود شما نیاز به مشاوره دارید. لازم است برای حفظ سلامت روان، افکار و احساسات خود را در آن شرایط استرس‌زا با فردی در میان بگذارید. شاید به خاطر فاش کردن راز دوست خود و یا کمک گرفتن از دیگران احساس گناه کنید، به یاد داشته باشید یاری خواستن از دیگران شما را به نجات یک زندگی مطمئن‌تر خواهد کرد.
منابع :
www.counsel.ufl.edu
www.tulan.edu